Kryptoanaliza.

Kryptoanaliza jest nauką oraz dziedziną badań zajmującą się metodami łamania szyfrów. Celem kryptoanalizy jest odnalezienie słabych stron systemu kryptograficznego w celu złamania szyfru lub jego obejścia. Szyfr można złamać, jeżeli na podstawie tekstu tajnego istnieje możliwość odtworzenia pierwotnego tekstu lub klucza. Odtworzenie klucza jest ponadto możliwe w przypadku posiadania obu tekstów – tajnego i jawnego.

Intencje działań kryptoanalityka mogą mieć dwa podłoża. Pierwszym są działania wrogie, mające na celu złamanie szyfru i odczytanie informacji lub odkrycie samego algorytmu szyfrowania. Drugim natomiast działaniem jest działanie przychylne, mające na celu badanie algorytmu szyfrowania oraz poznanie i usunięcie jego słabych stron, aby szyfr był możliwie jak najtrudniejszy do złamania.

Istnieje wiele typów ataków kryptoanalitycznych, jak również wiele ich klasyfikacji. Według najpowszechniej przyjętego podziału, rodzaje przełamywania szyfrów możemy podzielić następująco:

- atak bez tekstu jawnego (ze znanym szyfrogramem) – jest to sytuacja, kiedy kryptoanalityk ma do dyspozycji jedynie tekst tajny. Do odszyfrowania informacji potrzebne jest zatem określenie klucza. W tym wypadku mogą być też znane: metoda szyfrowania, język i tematyka tekstu jawnego czy słowa charakterystyczne dla tej tematyki z określonym prawdopodobieństwem wystąpienia.

- atak z tekstem jawnym – kryptoanalityk ma do dyspozycji parę tekstów: zaszyfrowany i jawny. Możliwe jest posiadanie kilku par takich tekstów.

- atak z wybranym tekstem jawnym – zaszyfrowany zostaje tekst jawny wybrany przez kryptoanalityka. W ten sposób dostępna jest para tekstów: zaszyfrowany i jawny, możliwe jest więc wyznaczenie klucza i metody szyfrowania.

- atak z wybranym tekstem tajnym – to sytuacja, w której kryptoanalitykowi udaje się uzyskać dostęp do aparatury deszyfrującej i przy jej pomocy odszyfrowanie tekstu.